Polovinom prošle godine pažnju javnosti u Bijelom Polju i Crnoj Gori je skrenuo ekološki ekces na Limu kada je zbog izlivanja određenih materija u vodi došlo do pomora veće količine ribe u Limu. Pored brojnih mjera koje su preduzete po ovom pitanju od strane svih nadležnih lokalnih i državnih organa, Sekretarijat za ruralni i održivi razvoj, koji je nadležan za zaštitu životne sredine na lokalnom nivou, angažovao je i tim stručnjaka sa prirodnomatematičkog fakulteta iz Podogrice sa zadatkom detaljnog ispitivanja stanja zagađanosti Lima, ali i njegovih pritoka Bistrice i Ljuboviđe.
Članovi ovog tima su boravili u Bijelom Polju i ispitivali stanje na terenu. Uzeti su brojni uzorci i izvršena različita mjerenja, nakon toga urađena je detaljna analiza i dostavljen izvještaj o tom stanju Loklanoj upravi Bijelog Polja.
Rezime Studije stanja ekosistema rijeke Lim, Ljuboviđe i Bistrice dajemo u nastavku, a detaljnu Studiju možete preuzeti sa sajta Opštine Bijelo Polje www.bijelopolje.co.me
Bistrica
Rijeka Bistrica u smislu ribjih zajednica pokazuje osnovno prirodno stanje u smislu sastava sa time što je brojnost i biomasa pastrmke i lipljena daleko ispod onoga što se očekuje za ovakav tip rijeke što ukazujena prisustvo krivolova. U smislu stanja bentosnih zajednica makroinvertebrata nijesu primijećene neke drastične i neuobičajene razlike između istraživanih lokaliteta. Okolna terestična staništa su na istraživanim lokalitetima bila u odličnom ili vrlo dobrom stanju što govori o relativno malom negativnom antropogenom uticaju. U smislu osnovnih hemijsko-fizičkih parametara rijeka Bistirica je u prirodnom stanu i nijesu detektovane nikakve promjene koje su posledica zagađenja ili neke druge ljudske aktivnosti sa negativnim posledicama po ovu rijeku. Stanje ekosistema rijeke Bistrice se može ocijeniti kao odlično sa time što je nedostatak riba posledica krivolova a ne narušavanja nekog od parametara ili ekoloških faktora u ovom ekosistemu.
Ljuboviđa
Na rijeci Ljuboviđi pored krivolova koji se očitava sa niskom brojnošću (ili čak odsustvom na Lj1 lokalitetu) potočne pastrmke postoji i blag negativan antropogeni uticaj po riblju faunu koji se najviše ogleda na najnizvodnijem lokalitetu Lj1 (blizu ušća sa Limom). Što se tiče sastava faune bentosa uočava se trend pada diverziteta kako se ide sve više nizvodno (niži je na nizvodnijim lokalitetima) a sličan trendima i FBI indeks koji ukazuje na izvjesno organsko opterećenje ove rijeke. Stanje okolnih staništa je, izuzev na središnjoj tački, umjereno degradirano što je posledica krčenja zbog poljoprivrede, okućnica ili puteva. Fizičko-hemijski parametri pokazuju umjereno pogoršanje ka nizvodnijim pozicijama što takođe ukazuje na postojanje organskog opterećenja u ovoj rijeci. Ukupna ocjena stanja ekosistema rijeke Ljuboviđe je dobro do vrlo dobro jer postoji evidentan problem sa zagađenjem i sa krivolovom.
Lim
Analizirajući stanje riblje faune u Limu dolazimo do zaključaka da postoje dva osnovna negativna uticaja na nju: zagađenje industrijskim i komunalnim otpadnim vodama kao i krivolov. U smislu negativnih uticaja po riblju faunu lokaliteti L1, L2, i L3 (uzvodno od Bijelog Polja) se mogu okarakterisati kao lokaliteti tj. sektor Lima gdje preovladava krivolov kao negativan uticaj (mada je zagađenje manje prisutno) dok je u sektoru gdje su lokaliteti L4, L5 i L6 (u Bijelom Polju i nizvodno) zagađenje to koje dominantno izaziva promjene u sastavu i količini ribljih zajednica. U smislu kvaliteta i kvantiteta organizama bentosa postoji sličan trend kao i kod ribljih zajednica, sektor gdje je stanje umjereno i gdje postoji izvjesna količina organskog zagađenja (lokaliteti L1, L2, i L3) i sektor gdje je stanje dramatično loše kao posledica zagađenja koje se izliva u ovu rijeku (lokaliteti L4, L5, i L6). Stanje sa okolnim staništima je dobro samo na najnizovodnijoj poziciji L6 dok je na svim ostalim detektovan veoma jak do umjereno jak negativan antropogeni uticaj koji za posledicu ima znatno do skoro potpunog prorijeđenija ovih staništa. Što se fizičko-hemijskih parametra tiče očitan je očigledan i veoma jak negativan uticaj po kvalitet vode rijeke Lim koji se dešava na skoro cijelom dijelu toka sa time što je intenzivan i drastičan u dijelu toka kroz Bijelo Polje.
Ukupna ocjena stanja ekosistema rijeke Lim kroz opštinu Bijelo Polje je loše do veoma loše u dijelu toka kroz grad i nizvodno od grada.
Mjere za prevazilaženje problema
Osnovna mjere koje se moraju preduzeti jesu smanjenje organskog zagađenja prije svega na rijeci Lim a u manjoj mjeri i na rijeci Ljuboviđi. Ovo podrazumijeva sistemski pristup kao i doslednu primjenu zakonske regulative u ovoj oblasti kako bi se ovaj negativan uticaj smanjio i doveo na najmanju moguću mjeru. Drugi manji ali, ne manje značajan problem jesu učene brojne divlje deponije otpada i ostataka uginuluh životinja koji takođe dopirnose ovako lošem stanju ekosistema rijeke Lim, te je potrebno da se povede računa o divljim odlagalištima – prije svega da se uklone a onda i da se strožije primijeni zakon iz ove oblasti.
Tek na kraju kao jedna od mjera predstavlja uspostavljanje održivog ribolova na ovim riječnim tokovima što prije svega znači borbu protiv krivolova. Ovo će nedvosmisleno dovesti do toga da se uspostavi normalna brojnost i biomasa ribljih vrsta u svim istraživanim rijekama.
Ovo istraživanje poslužiće lokalnoj samoupravi, da shodno preporukama i stanju tretiranih rijeka, donese određene mjere i odluke u pravcu zaštite i očuvanja Lima Biestrice i Ljuboviđe.
Sekretar Sekretarijata za ruralni i održivi razvoj
Jasmin Ćorović
Opštine Bijelo Polje
Istraživanje stanja ekosisitema rijeka Lim, Ljuboviđe i Bistrice...pdf
